16.11.2025
Cari hesapların yanlış veya eksik muhasebeleştirilmesi şu sorunlara yol açar:
- Gerçek borç-alacak durumu görünmez, ödeme ve tahsilat hataları oluşur.
- Nakit akışı bozulur, tahsilatlar gecikir, gereksiz ödemeler yapılabilir.
- Mali tablolar yanlış çıkar, vergi riski ve ceza ihtimali artar.
- Müşteri/tedarikçi ile ihtilaflar ve güven kaybı yaşanır.
- Hatalı kayıtların sonradan düzeltilmesi zordur: çok sayıda fiş, ekstre, mahsup ve KDV düzeltmesi gerektiğinden zaman kaybı, hata zinciri ve uyumsuzluklar oluşur.
Bu nedenle cari hesaplardaki hareketler aşağıdaki varsayımlar dikkate alınarak bunlar için tek düzen hesap planında tanımlanmış uygun hesap kodlarında muhasebeleştirilmelidir.
Borçlu (Tedarikçi) Cari İş Akış Şeması (320/159)
|
Daha önce cari açılmış mı? (eski tedarikçi mi?)
|
Evet (Eski Tedarikçi)
→ Daha önce işlem olabilir, bakiyeyi kontrol et!
|
Borçlu muyuz, Alacaklı mıyız?
|
Borçluyuz (320 bakiye)
• 153/191 B – 320 A
• Ödeme yapıyorsak → 320 B – 102/100/101 A
Alacaklıyız (159 bakiye)
• Mal bedeli avanstan düşülür → 153/191 B – 159 A
Ne borçlu ne alacaklı yani eski tedarikçi ama bakiye sıfır
• 153/191 B – 320 A
Hayır (Yeni Tedarikçi)
Evet
• 159 B – 102/100/101 A
Hayır
• 153/191 B – 320 A
Alacaklı (Müşteri) Cari İş Akış Şeması (120/340)
|
Daha önce cari açılmış mı? (eski müşteri mi?)
|
Evet (Eski Müşteri)
→ Daha önce işlem olabilir, bakiyeyi kontrol et!
|
Alacaklı mıyız, borçlu muyuz?
|
Alacaklıyız (120 bakiye)
• Satış: 120 B – 600/391 A
• Tahsilat: 102/100/101 B – 120 A
Borçluyuz (340 bakiye)
• Mal bedeli avanstan düşülür → 340 B – 600/391 A
Ne alacaklı ne borçlu yani eski müşteri ama bakiye sıfır
• 120 B – 600/391 A
Hayır (Yeni Müşteri)
|
Avans tahsil edilecek mi?
|
Evet
• 102/100/101 B – 340 A
Hayır
• 120 B – 600/391 A
Kısaltmalar: B = Borç A = Alacak
Saygılarımızla...
Ahmet TOK / Yeminli Mali Müşavir
